Nedjem: Tarihte Adı Bilinen İlk Kedi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Kediler… Şu gizemli, sevimli, yeri geldiğinde tam bir aristokrat edasıyla süzülen ama en beklenmedik anda çılgınca koşarak bizi şaşırtan dostlarımız! Bugün bir kedi sahibiyseniz muhtemelen ona en az bir kez “minnoş”, “patiş”, “kraliçe” ya da “küçük prens” gibi sevgi dolu lakaplar takmışsınızdır. Ama hiç düşündünüz mü, insanlar kedilerine isim vermeye ne zaman başladı? İşte sizi zamanda bir yolculuğa çıkaracak harika bir bilgi: Dünyada ismi bilinen ilk kedi, tam 3.500 yıl önce Antik Mısır’da yaşamış bir tekirdi! Adı mı? Nedjem. Anlamı ise “Tatlım”! Düşünsenize, binlerce yıl önce birileri bu küçük tekire sevgiyle “Tatlım” diye sesleniyordu. Kulağa çok hoş gelmiyor mu? Ama bekleyin, bu sadece başlangıç! Antik Mısırlılar kedilere bugünkünden bile fazla değer veriyordu ve onların hayatı düşündüğünüzden çok daha ilginçti. Öyleyse gelin, tarih boyunca kedilerin nasıl bir efsaneye dönüştüğüne birlikte göz atalım!

Dünyada ismi bilinen ilk kedi, Antik Mısır’da yaşadı!

Bugün kedilere en çok konulan isimler arasında Pamuk, Luna, Lily, Mia, Minnoş, Boncuk gibi isimler yer alıyor. Ancak evcil hayvanlara isim vermek günümüze özgü bir şey değil! Antik Mısırlılar da kedilerine ad veriyordu. İsmi bilinen ilk kedi, Nedjem adında bir tekirdi. Bu tatlı kedinin ismi, Mısır dilinde “Tatlım” anlamına geliyor! Bir düşünün, bundan yaklaşık 3.500 yıl önce birileri bu minnoş kediye “Tatlım” diye sesleniyordu. Çok tatlı değil mi?

Nedjem, M.Ö. 1479-1425 yılları arasında yaşamış ve Antik Mısır’ın efsanevi firavunlarından III. Thutmose döneminde ün kazanmıştı. Onun hakkında elimizde pek fazla görsel kanıt yok ama dönemin kedileri genellikle uskumru desenli tekirlerdi. Yani büyük ihtimalle kum rengi kürkü ve koyu renk çizgileri olan şirin bir kedicikti.

Ama Nedjem sıradan bir kedi değildi! Onun ismi, Mısırlıların kedilere sadece fare avcısı olarak bakmadığını gösteriyordu. Kediler artık ailenin bir parçası, kutsal varlıklar ve evin koruyucuları olarak görülüyordu.

Antik Mısırlılar, kedilere bugün bile zor rastlanan bir saygı gösteriyordu

Evde bir kedi ölürse, sahipleri yas tutar, hatta kaşlarını tıraş ederdi. Kediler, sadece halkın değil, firavunların ve yüksek rütbeli kişilerin de en değerli dostlarıydı.

Mısırlılar, kedilerine altın takılar takıyor, süslü tasmalar yapıyor ve onlara büyük bir özenle bakıyordu. Öyle ki bazı kediler, sahiplerinden daha iyi şartlarda bile yaşıyordu. Kedi sevgisini bir adım daha ileri götüren Mısırlılar, kedilerini heykellerle ölümsüzleştiriyordu.

Nedjem, ismi bilinen ilk kedi olabilir ama ev kedilerinin atası o değildi

Bu unvan, Proailurus adlı tarih öncesi bir kediye ait! Yaklaşık 30 milyon yıl önce yaşamış bu kedi, “Leman’ın Şafak Kedisi” olarak biliniyor. 1879’da Fransa’da keşfedilen fosillere göre, bugünün ev kedilerinden biraz farklı görünüyor. Daha uzun bir yüzü ve misk kedisini andıran bir şekli var. Ancak bu dostumuz, kedigiller ailesinin ilk üyelerinden biri!

Daha sonra, Proailurus, günümüz ev kedilerine daha çok benzeyen Pseudaelurus türüne dönüştü. Ve işte bugünkü tatlı, miyavlayan minnoşların atası böyle ortaya çıktı!

Kedilerin Antik Mısır’da kutsal olduğunu hepimiz biliyoruz

“Mısırlılar kedilere tapıyordu!” şeklinde bir efsane dolaşıp duruyor. Ama işin aslı biraz daha derin ve ilginç! Mısırlılar aslında kedilere tapmıyordu; onların içinde kutsal bir tanrıçanın enerjisini taşıdığına inanıyorlardı. Evet, bildiğiniz ev kedileri, tanrıçanın yeryüzündeki bir yansımasıydı!

Mısırlıların kedilerle ilişkilendirdiği tanrıça Bastet’di. Peki kim bu Bastet? Şöyle düşünün: O hem koruma tanrıçası, hem doğurganlığın ve anneliğin simgesi, hem müziğin ve şifanın koruyucusu, hem de savaşçı bir ruh!

Yani hem anaç hem de güçlü. Ama işin daha ilginç yanı, Bastet aynı zamanda Güneş tanrısı Ra ve sihirli tanrıça İsis’in kızıydı. Kısacası, Mısırlılar için Bastet sadece sıradan bir tanrıça değil, mitolojide önemli bir yere sahip güçlü bir figürdü.

Bastet’in resmedilişine baktığımızda, kedi başlı bir kadın figürü görüyoruz. Ancak en başta Bastet öyle narin bir kedi gibi değil, aslan başlı bir savaşçı olarak tasvir ediliyordu. Sonraları ise aslan başlı figür, savaş ve şifa tanrıçası Sekhmet ile ilişkilendirilmeye başlandı. Bastet ise daha zarif, evcil kedi formuyla anılmaya başladı.

Antik Mısır’da kedilere zarar vermek kesinlikle kabul edilemezdi. Hatta o kadar büyük bir saygı duyuluyordu ki, her evde bir kedi bulunmuyorsa bile, kedilere adanmış tapınaklar vardı

Yani kedi sahibi olmasanız bile onları kutsal kabul etmeniz beklenirdi. Mısırlılar, kedilerin evlerini farelerden ve yılanlardan koruduğunu, bereket getirdiğini ve kötü ruhları uzak tuttuğunu düşünüyorlardı. Haliyle, bir kediye kötü davranmak en büyük suçlardan biriydi!

Bugün bir kediyi inciten biri sosyal medyada linç edilir, değil mi? Peki ya Antik Mısır’da? Orada işler çok daha sertti! Kedilere zarar vermek ölüm cezasıyla sonuçlanabiliyordu. Bunu kanıtlayan en ünlü olaylardan biri MÖ 59 yılında yaşandı.

Yunan tarihçi Diodorus Siculus, Mısır’ı ziyaret eden bir Romalı’nın yanlışlıkla bir kediyi öldürdüğünü yazar. Kelimenin tam anlamıyla “yanlışlıkla” ama fark etmiyor! Mısırlılar için bunun bahanesi olamazdı. Sonuç? Adamı anında idam ettiler.

Mısırlılar için kedilerin korunması o kadar önemliydi ki, onlara zarar veren birini kurtarmak gibi bir şey söz konusu bile olamazdı. Halk öylesine büyük bir inançla kedilere sahip çıkıyordu ki, kediye zarar veren biri toplum tarafından affedilmiyordu.

Kaynak: 1

Kaynak: listelist.comRead More

About
Latest Posts

Diyar21Haber

Diyar21 Haber Ajansı at Diyar21 News

Son Dakika Haber ,Enson Haber, Son Dakika Deprem Haberleri,Diyarbakir Yerel Haber ve Gazete Mansetleri. Diyarbakır Local News , Türkiye, Deprem Haberleri..