Nasreddin Hoca animasyonuna Türkiye dokunuşu

SALİHA SULTAN

Karlar Kraliçesi animasyonunun yapımcısı, Kazak asıllı Rus yönetmen Timur Bekmambetov, Türk halk kahramanı Nasreddin Hoca’yı beyazperdeye taşımaya hazırlanıyor. Hollywood’a filmler yapan, ‘Gece Nöbeti’, ‘Aranıyor’, ‘Ben-Hur’ gibi filmleriyle de tanınan usta yönetmen animasyon projesi için Türkiye Radyo Televizyon Kurumu’na içerik sağlayan bir çizgi film evi olan Yeni Düşler Animasyon ile bir anlaşma imzaladı.

Bekmambetov’un ilk animasyon yönetmenliğine imza atacağı İngilizce dilindeki animasyonun 2024’te gösterime girmesi bekleniyor. Animasyonun devamında TV dizisi, çizgi roman ve VR deneyimi ile bir eğlence evrenine dönüşeceği belirtiliyor

Timur Bekmambetov

ANİMASYON OKULU AÇILACAK

İşbirliği kapsamında Yeni Düşler Animasyon, Bekmambetov’un eğitim modeliyle Türkiye’de bir animasyon okulu açacak ve bu okulun öğrencileri gelecekte Nasreddin Hoca’nın animasyon filminin ve diğer Türk ve Hollywood animasyon yapımlarının ekibine katılma şansı bulacak. Okulun özgün yaklaşımı, profesyonel oyuncuları animasyon sanatçılarına dönüştürmek olacak. Yeni Düşler Animasyon, işbirliği hakkında yaptığı açıklamada, “Sadece tasarımcıların animasyon yaratabileceği yaygın bir yanılgıdır. Modern yazılımlar çarpıcı görseller yaratmamızı sağlıyor, ancak bunların arkasında bir karakter yaratmak için oyunculuk ilkelerini anlamak gerekiyor” ifadelerini kullandı. Şirket, “Hoca ile ilgili proje, bu efsanevi karaktere ev sahipliği yapan ve bölgedeki en önemli film yapımcılarından biri olan Türkiye olmadan yapılamazdı. Türkiye’nin ve diğer Türk dilli ülkelerin desteğiyle Hoca’yı dünyada yıldızlaştırmayı umuyoruz” diye ekledi.

ORTA DOĞU VE ASYA’NIN ‘SÜPER KAHRAMAN’I

“Hoca bir tutku projesidir” diyen şirket, Nasreddin Hoca’nın Orta Doğu ve Asya’da da farklı isimlerle tanınan bir ‘süper kahraman’ olduğuna dikkati çekerek, “Türkiye’de Hoca, Kazakistan’da Aldar Köse, Arap ülkelerinde Joha, Çin’de Afanti olarak biliniyor. Dünyanın bu bölgesinde kültürü savunan ve halkları birleştiren bir miras varsa o da Hoca’dır” dedi. Şirket, Bekmambetov ile çalışma fırsatı buldukları için heyecanlı olduklarını dile getirdi.

Nasreddin Hoca’yı konu alan animasyon filmin yapımına Türkiye’nin yanı sıra Türk dilinin konuşulduğu Özbekistan ve Kazakistan gibi diğer ülkelerin de katılacağı belirtilirken, Çin ve Arap ülkelerinin de ortak yapımcı olarak yer alması bekleniyor. 2022 yılının sonunda Türk dili konuşan ülkelerin ortak başvurusu sonucunda Nasreddin Hoca’nın anlatı geleneği UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miras listesine eklenmişti.

KUKLA TİYATROSUNA DA TAŞIDI

Nasreddin Hoca’yı animasyon filmine taşımaya hazırlanan Bekmambetov, Nasreddin Hoca’yı Aralık 2022’de de kukla gösterisi olarak sahneye taşıdı. Projesiyle ‘çocukluk hayalini’ gerçeğe dönüştürdüğünü belirten 59 yaşındaki yönetmenin ‘Hoca Nasreddin’ kukla gösterisi ilk kukla tiyatrosu deneyimi. Moskova’nın önde gelen sanat mekanlarından olan Halklar Tiyatrosu’nun da tarihinde ilk kez bir kukla oyununa sahnesini açtığı projede, yönetmen karakteri sahneye taşırken Rus sinemasının ‘kült’ isimlerini de sesleri ile projeye dahil etti.

Konstantin Habenski Nasreddin Hoca’yı, Yevgeni Mironov ise eşeğini seslendirdi. 1943’te çekilen Sovyet yapımı, siyah-beyaz ‘Nasreddin Buhara’da’ filminden esinlenen gösteri, Sovyet halklarının ‘Özbekistanlı’ saydığı Nasreddin Hoca’nın hayatından ve bilgeliğinden sahneler, diyaloglar sunuyor. Yönetmen Bekmambetov, “Yıllardır bu her şeyin tersini düzüne çeviren, bu zeki, yetenekli, mistik ve paradoksal karakterin hikayesini anlatmayı hayal ettim. Doğu medeniyetinin efsanevi kahramanını anlatırken, özgürlükten sevgiye ve insan haklarına kadar, zamanımızın pek çok sorunu ve özlemini de anlatmış oluyoruz” diyor. Bevkmambetov’un hala devam eden gösterisi ülkede büyük ilgi görüyor.

TÜRK COĞRAFYALARINI BİRLEŞTİREN DEĞER

13. yüzyılda yaşadığına inanılan Nasreddin Hoca’nın Türkiye’de Hicri Takvime göre 605 (1208) tarihinde Eskişehir’e bağlı Hortu’da dünyaya geldiği ve Hicri Takvime göre 683 (1284) yılında Akşehir’de öldüğü kabul ediliyor. Orta Asya’daki Türki halklarının bir kısmı ise Türk kültürünün önemli kahramanlarından olan Nasreddin Hoca’nın Özbekistan’da, Buhara’da doğup öldüğüne inanıyor. Rusya’da da bilinen, ‘Hoca Nasreddin’ olarak isimlendirilen Nasreddin Hoca’nın Orta Doğu ve Asya’da Nasreddin Efendi, Molla Nasreddin, Afandi, Anastratin, Nesart, Nasır, Nasr Ad Din şeklinde kullanılan isimleri de mevcuttur. Nasreddin Hoca sadece fıkralarda kalmamış adına anıtlar da dikilmiştir. Bu anıtlardan biri Özbekistan’n Buhara şehrinde, diğeri Rusya’da Moskova’da, üçüncüsü de Sivrihisar’ın Hortu kasabasında bulunuyor.