Çölde Yaşayan Hayvanlar: Kavurucu Sıcaklar Altında Hayatta Kalmayı Başaran 10 Hayvan
Sınırlı su kaynakları ve kavurucu sıcaklarıyla çöller, biz insanlar için dünyanın en zorlu yaşam alanlarından biri. Ancak bu durum müthiş adaptasyon yeteneklerine sahip canlılar için biraz daha farklı. Bu sert koşullarda bile hayatta kalmayı başaran birbirinden ilginç hayvanlar, doğanın uyum sağlama becerisini gözler önüne seriyor. Çöllerde yaşayan canlılar, vücut yapılarından davranışlarına kadar her yönüyle çevrelerine mükemmel bir şekilde adapte olmuş durumda. Bu yazımızda, çıngıraklı yılandan develere kadar, çölde yaşayan hayvanların hayatta kalma sırlarını ve şaşırtıcı özelliklerini sizinle paylaşıyoruz. İşte çölde yaşayan hayvanlar…
1. Çıngıraklı yılan
Çölde yaşayan hayvanlar listemize başlıyoruz. ABD ve Meksika çöllerinin simgesi olan Diamondback Çıngıraklı Yılan, özellikle Mojave, Sonoran ve Chihuahuan Çölleri’nde sıkça görülüyor. Orta büyüklükte olan bu yılan, üçgen şeklindeki başı ve tozlu kahverengiden pembemsi beyaza uzanan renk tonlarıyla dikkat çekiyor. Gövdesinde yer alan altıgen desenleri ise adeta bir imza niteliğinde. Kuyruğundaki çıngırak, keratin adlı bir proteinle oluşuyor (tıpkı saç ve tırnaklarımız gibi). Bu çıngırak, saniyede 60’tan fazla hareket ederek düşmanlarını uyaran yüksek bir ses çıkarıyor. Çıngıraklı yılanlar, küçük memelilerle besleniyor ve avlarını bütün olarak yutuyor. Haftalarca susuz yaşayabilen bu yılanlar, su bulduklarında ise derilerinde depolayarak bu nimetten maksimum fayda sağlıyor.
2. Boynuzlu kertenkele
ABD’nin batısında rastlanan Boynuzlu kertenkele, düz gövdesi ve dikenli pullarıyla tanınıyor. Bu orta boy kertenkeleler, genellikle bej, kırmızımsı veya toprak tonlarında olur ve bulunduğu ortamın rengine kolayca uyum sağlayabilir. Tehdit altında olduklarında akciğerlerini hava ile doldurup şişirerek başka canlılar tarafından yutulmayı zorlaştırırlar. Daha da ilginci, kendilerini korumak için gözlerinden kan fışkırtabilirler! Ayrıca yağmur sırasında sırtını genişleterek suyu derisine yönlendirir ve başını yere eğerek suyu içebilirler. Karıncalar başta olmak üzere böceklerle beslenir ve çöl sıcaklığından korunmak için kendilerini kuma gömerler.
3. Bilby
Avustralya’ya özgü olan bu sevimli keseli hayvan, tavşanı andıran uzun kulakları ve mavi-gri kürküyle tanınıyor. Gececi olan Bilby, gündüzleri yuvasında saklanır ve geceleri yiyecek bulmak için dışarı çıkıyor. Yuvalarını kazarken toprağı havalandırır, bu da bitki tohumlarının çimlenmesine yardımcı olur. Böylece ekosisteme önemli bir katkı sağlıyor. Su ihtiyacını yediği bitki ve böceklerden karşılıyor, bu da onu çöl hayatına dayanıklı kılıyor.
İlginizi çekebilir:
Bazıları Kalp Atışını Yavaşlatıyor! Hayvanların Kış Mevsimini Atlatmak İçin Uyguladığı Stratejiler
4. Kızıl kanguru
Avustralya’nın çöllerinde ve geniş otlaklarında yaşayan Kızıl kanguru, bu türün en büyüğü. Erkekler genellikle kestane rengindeyken, dişiler daha küçük ve mavimsi gri tonlarda. Kızıl kangurular iki ayak üzerinde zıplıyor ve büyük kuyruklarını denge için kullanıyorlar. Ayrıca bu türle ilgili en ilginç özellik geri geri yürüyememeleri!
Kızıl kangurular aşırı sıcaklarda ön ayaklarını yalayarak serinlerler. Tükürüğün buharlaşması, vücut sıcaklıklarını düşürmelerine yardımcı olur. Kızıl kangurular otlardan köklere kadar çeşitli bitkilerle beslenirler ve su kıtlığında bu bitkilerden ihtiyaçlarını karşılarlar.
5. Sakallı ejderha
Avustralya’nın çöl iklimine mükemmel uyum sağlayan Sakallı Ejder, adını boynundaki dikenli pul sırasından alıyor. Bu pul sırası şiştiğinde bir sakalı andırıyor. Sivri dikenlerle kaplı gövdesi ve uzun kuyruğuyla dikkat çeken bu kertenkele hem etçil hem otçuldur. Böcekler, küçük omurgalılar ve bitkiler diyetinin temelini oluşturur. Gün içinde vücut sıcaklığını sabit tutmak için güneşte uzanır ya da gölgeli alanlarda saklanır. Bu denge, çöl yaşamında hayatta kalmasını sağlar.
6. İpeksi cep faresi
Adını, yanaklarında taşıdığı yiyecek keselerinden alan İpeksi cep faresi, çöl yaşamına mükemmel şekilde adapte olmuş. Bu sevimli canlı Güneybatı ABD ve Meksika’da, genellikle bitki örtüsünün seyrek olduğu kumlu alanlarda yaşıyor. Yumuşak ve ipeksi kürkü, kısa kulakları ve tüylü kuyruğuyla oldukça küçük bir tür. Gece aktif olan bu fareler, günlerini yer altındaki serin alanlarda geçirirken geceleri tohum aramaya çıkıyorlar. Yanak keselerine topladıkları tohumlar, su ihtiyacını karşılamak için mükemmel bir kaynak oluşturuyor. İpeksi cep fareleri, böbreklerinin özel yapısı sayesinde haftalarca su içmeden yaşayabilir.
İlginizi çekebilir:
Kaba Kuvvetten Demokrasiye: Hayvanlar Liderlerini Nasıl Seçiyor?
7. Mirket
Muhtemelen bu sevimli memelilerle çoğumuzun ilk karşılaşması Disney’in Aslan Kral filmindeki Timon karakteriyle oldu! Ancak, filmde yalnız gezen Timon’un aksine, mirketler büyük çeteler halinde yaşar. Güney Afrika’nın Kalahari Çölü’nde yaşayan bu canlıların, hayatta kalmalarını kolaylaştıran birçok fiziksel özelliği var. Göz çevresindeki koyu halkalar güneş ışığını azaltırken, ince kürkleri ve koyu tenleri vücut sıcaklığını dengeliyor. Uzun yatay göz bebekleri ise geniş bir görüş alanı sağlıyor. Ayrıca, kapanabilen kulakları ve uzun pençeleri, kazı yapmalarını kolaylaştırıyor. Mirketler yiyecek ihtiyaçlarını böcekler, küçük kertenkeleler ve yılanlar gibi kaynaklardan karşılıyor ve bu sayede suya pek ihtiyaç duymuyorlar.
8. Tavşan
Batı Amerika’nın kurak çöl alanlarında yaşayan ve Jackrabbit diye bilinen bu büyük tavşan türü, büyük tüylü ayakları ve geniş kulakları sayesinde aşırı sıcak ve soğukla başa çıkabiliyor. Ayaklarındaki kürk, kumun sıcağını yalıtırken kulaklarındaki kan akışı, ısıyı düzenliyor. Tavşanlar, sert yapraklar, otlar ve dal parçalarıyla besleniyor. Sürekli kemirme davranışı, büyümeye devam eden dişlerini aşındırarak ideal boyutta kalmasını sağlıyor. Apandislerinin özel yapısı, sert bitkileri daha kolay sindirmelerine yardımcı oluyor. Tavşanlar su ihtiyaçlarını bitkilerden karşılıyor ve günün en sıcak saatlerinde gölgede dinlenerek enerji tasarrufu yapıyor.
9. Kaliforniya yer guguk kuşu
Büyük yol koşucusu ya da Kaliforniya yer guguk kuşu olarak bilinen bu tür Kuzey Amerika’nın Mojave, Sonoran ve Chihuahuan çöllerinde yaygın. Küçük boyutlu bu kuş, avını yakalarken ihtiyaç duyduğu suyu da tükettiği böceklerden ve sürüngenlerden alıyor. Zehirli akrepler veya çıngıraklı yılanlar gibi tehlikeli avlarla başa çıkabilen bu tür, hayatta kalma becerisiyle dikkat çekiyor. Vücut sıcaklığını düzenlemek için çenesinin altındaki tüysüz alanı kullanıyor ve gece soğuyan havalarda barınaklara çekilerek enerji tasarrufu sağlıyor.
10. Deve
Çölde yaşayan hayvanlar dendiğinde ilk akla gelen canlı olan devenin iki türü bulunuyor: Tek hörgüçlü ve çift hörgüçlü. Hörgüçlerinde depolanan yağ, enerji ihtiyacını karşılayarak develerin günlerce yemeden ve içmeden hayatta kalmasını sağlıyor. Hörgüçler, yağ tükendiğinde sönüyor ve enerji geri yüklendiğinde yeniden şişiyor. Geniş ayak pedleri sayesinde kuma batmadan yürüyebilen develer, aynı zamanda burun deliklerini kapatarak kum fırtınalarına karşı korunuyor. Bir deve, kısa sürede 152 litre su içerek hayatta kalmak için gerekli suyu depolayabilir.
Kaynak: 1
Kaynak: listelist.com
