Oturma iznini almadan önce, Finlandiya’da bir iş bulmanız gerekir. İş bulduğunuzda, oturma izni almak üzere başvuru yapabilirsiniz.  Çalışmak için genellikle ya çalışma gerekçeli oturma iznine ya da gelir getiren bir iş yapabilmenize olanak tanıyan herhangi başka bir oturma iznine ihtiyacınız bulunmaktadır. Ne gibi bir iş yapacağınız, alınacak iznin türünün belirlenmesinde etkili olacaktır.

Herhangi başka bir gerekçeli bir oturma izniyle ya da oturma izni olmaksızın çalışamıyorsanız, çalışma gerekçeli oturma iznine gereksiniminiz vardır. Bütün işler için çalışma gerekçeli oturma iznini almanıza gerek yoktur. Ne tür bir oturma iznine gereksinim duyduğunuzu, Göçmenlik Dairesi’nin internet sayfalarından kontrol edebilirsiniz.

Örneğin, aşağıdaki işleri yapanların çalışma gerekçeli oturma iznini almaları gerekmektedir:

• aşçılar
• temizlikçiler
• evişi yardımcıları ya da çocuk bakıcıları

Size oturma izni sağlanıp sağlanmayacağı konusundaki kararı Göçmenlik Dairesi verir. Söz konusu izin için aynı zamanda İş ve Geçim Kaynakları Bürosu’nun kısmî kararına gereksinim bulunmaktadır.

Ücret getiren bir iş yapabilmenize olanak tanıyan diğer oturma izinleri, bazı işleri yapabilmeniz için iş gerekçeli oturma iznine gerek duymasanız bile, belirli işler için verilen oturma iznine sahip bulunmanız gerekmektedir. Bu işler, örneğin, şunlardır:

• bir girişimin yönetim düzeyindeki görevleri
• özel uzmanlık gerektiren görevler
• araştrımacı görevleri
• bilim, kültür ve sanat alanındaki görevler
• iş alıştırması (staj).

Oturma iznini alıp almayacağınıza Göçmenlik Dairesi karar verir. İzin için, İş ve Geçim Kaynakları Bürosu’nun iznine gerek yoktur.

Finlandiya’ya mevsimlik iş yapmaya geliyorsanız mevsimlik işçi oturma izniniz olmalıdır. Mevsimlik işin süresi en fazla 9 ay olabilir. Örneğin aşağıdakiler mevsimlik işlerdir:

• Tarım
• Orman bakım işleri
• Festival işleri

Vizeye tabi bir ülkeden üç aydan az çalışmak için geliyorsanız Finlandiya temsilciliğinden mevsimlik iş vizesi almanız gerekir. İşiniz üç aydan uzun sürecekse Göçmenlik Dairesinden mevsimlik iş oturma izni alın.

Finlandiya’da herhangi başka bir gerekçeyle, örneğin aile bağlarına dayanarak, oturma izni almışsanız, Finlandiya’da çalışma hakkına sahipsinizdir. Böyle bir durumda, çalışmak için ayrıca izin almanıza gerek bulunmaz. Oturma izni kartınıza ve oturma izni kararınıza bakarak, Finlandiya’da çalışma hakkına sahip olup olmadığınızı kontrol edebilirsiniz.

Finlandiya’da akademik bir derece veya araştırma tamamladıysanız, iş aramak için oturma izni başvurusu yapabilirsiniz. İzin en fazla iki yıla kadar verilir. İzin başvurusu, öğrenci veya araştırma görevlisi için verilen iznin bitiminden sonra en geç beş yıl içerisinde yapılmalıdır.

Eğer Finlandiya’da iş bulursanız, öğrenimini Finlandiya’da tamamlamış öğrencilere yönelik oturma iznine başvurun. Mezun olduktan sonra Finlandiya’dan gitmiş olsanız bile bu izin için başvuru yapabilirsiniz. İzni alabilmeniz için imzalı bir iş sözleşmeniz olmalıdır.

Derecenizi tamamlamış olmanız esasıyla oturma izni verilirse, istediğiniz sektörde çalışabilirsiniz. Normalde bu hak, çalışma esasıyla verilen oturma izinlerinde bulunmaz.

İlk oturma izni başvurunuzu Finlandiya’ya gelmeden önce yapmanız gerekir.

İzin başvurusunu internette Enter Finland hizmeti üzerinden yapabilirsiniz. Başvuruda bulunduktan sonra kimliğinizi kanıtlamak ve başvuru eklerinin asıllarını sunmak için en yakın Finlandiya temsilciliğine gitmeniz gerekir. İnternette başvuru yaptıktan sonra üç ay içinde temsilciliğe gitmeniz gerekir. Başvuru işlemlerinize ancak temsilciliğe gittiğiniz zaman başlanacaktır. Genelde temsilcilik için önceden randevu almanız gerekir.

Enter Finland hesabınızı düzenli olarak kontrol etmeyi unutmayın. Başvurunuz için ek açıklamalara ihtiyaç duyulursa bu konudaki bildirim hesabınıza gelecektir.

Başvuruyu internette yapamıyorsanız ya da yapmasını bilmiyorsanız yazılı başvuru formunu ve eklerini Finlandiya temsilciliğine götürebilirsiniz. Göçmenlik Dairesinin internet sayfalarından başvuru formunun çıktısını alabilirsiniz.

Oturma izni başvurusunun ele alınması ücrete tâbîdir. Oturma izni başvurunuzu teslim ederken, bu ücreti ödemeniz gerekmektedir.

Oturma izni sürecinde işverenin rolü

Çalışma gerekçeli oturma izni başvurusu için işverenin doldurmuş ve imzalamış olduğu TEM054 formuna ihtiyaç vardır. İşveren Enter Finland hizmeti üzerinden iş ve firması hakkındaki bilgileri ulaştırabilir ve başvurunun nasıl ilerlediğini doğrudan takip edebilir. İşveren çalışanın adına işlem ücretini de ödeyebilir. İşvereninizden, işverenin Enter Finland hizmetinin kullanıp kullanmadığını sorun.

İşverenin sizin adınıza oturma izni başvurusu yapamayacağını sadece Enter Finland hizmetinde başvurunuzu kendi adına tamamlayabileceğini unutmayın.

İlk kez oturma izni için başvuruda bulunduysanız ve başvurunuzun ele alınışı henüz tamamlanıp karar verilmemişse, çalışma hakkınız bulunmamaktadır. Oturma izni için Finlandiya dışında başvuruda bulunmuşsanız, oturma izni verilmeden Finlandiya’ya gelemezsiniz.

Uzman kişinin oturma izni başvurusu

Finlandiya’ya uzman statüsünde bir çalışan olarak gelirseniz, başvuruyu hızlı işlem aracılığıyla yapabilirsiniz. Hızlı işlem aracılığıyla yapılan başvurunun işlem süresi en fazla iki haftadır. Uzman çalışanlar, örneğin, bilişim teknolojisi uzmanları ve yüksek akademik derece tamamlamış olan ve Finlandiya’ya uzmanlık gerektiren bir meslek için gelen çalışanlardır.

Başvurunuzun hızlı işlem ile işleme alınabilmesi için, başvuruyu elektronik olarak Enter Finland hizmeti üzerinden yapmanız gerekir. Başvuru ücretini de Enter Finland hizmeti üzerinden ödemeniz gerekir. Başvuru yaptıktan sonra, başvuruyu takip eden beş iş günü içerisinde size en yakın Finlandiya yurt dışı temsilciliğine giderek kimlik doğrulaması yapmanız gerekir.

Oturma izni kartınızı henüz almamış olsanız bile, izin başvurunuz hakkında olumlu karar çıkar çıkmaz Finlandiya’ya gelebilirsiniz. Oturma izni kartınız Finlandiya’ya da gönderilebilir. Ancak, henüz oturma izni kartınız yoksa, Finlandiya’ya giriş için vize almanız gerekebilir.

Eğer Finlandiya vizesine ihtiyacınız varsa, D-tipi vizeye başvurabilirsiniz. D-tipi vize ile, oturma izni kartı olmadan da, oturma izni başvurunuz hakkında olumlu karar çıkar çıkmaz Finlandiya’ya gelebilirsiniz. D-tipi vize başvurusunu, oturma izni başvurusuyla aynı anda Enter Finland üzerinden yapın. Eğer vize muafiyetine dahil bir ülkeden geliyorsanız, D-tipi vizeye gerek yoktur.

Uzman çalışanlar için izinler ve D-tipi vize hakkında daha detaylı bilgiyi Finlandiya Göçmenlik Dairesinin internet sayfasında bulabilirsiniz.

Finlandiya kimlik numarası

Finlandiya’da oturma izni alacak olursanız otomatik olarak nüfus bilgi sistemine kaydedilirsiniz. Aynı zamanda size Finlandiya kimlik numarası da verilir.

Finlandiya’ya taşındığınız da, en yakın Nüfus ve Dijital Veri Dairesinin hizmet yerinde ikamet eden olarak kayıt olmanız gerekir. Daha fazla bilgi için InfoFinland sitesinin İkâmetçi olarak kaydolma sayfasını okuyun.

Hangi ülkenin vatandaşı olduğunuza bakılmaksızın, bazı durumlarda Finlandiya’da oturma izniniz olmadan da çalışabilirsiniz. Yine de, Finlandiya’ya giriş yapabilmeniz için vizeye gereksiniminiz bulunuyorsa, çalışabilmek için bu vizeye sahip olmanız gerekir. Finlandiya’da oturma izniniz olmadan, aşağıdaki örneklerde belirtilen şu işlerde çalışabilirsiniz:

• Finlandiya’ya bir davet ya da sözleşme çerçevesinde tercüman (çevirmen), öğretmen, uzman ya da spor hakemi olarak en fazla üç aylık bir süre için geliyorsanız,
• Başka bir AB/AEA devletinde faaliyet gösteren bir şirketin daimi çalışanıysanız ve Finlandiya’ya geçici bir süre için alım veya alt sözleşme işi için geliyor ve işiniz en fazla üç ay sürecekse,
• Finlandiya’ya sığınma (iltica) başvurusunda bulunmuşsanız ve size sınır geçme hakkını tanıyan ve geçerlilik süresi bitmemiş bir seyahat belgesine sahipseniz, sığınma başvurunuzu yapmanızın üzerinden üç ay geçmişse, oturma izni olmadan çalışabilirsiniz.
• Finlandiya’ya sığınma (iltica) başvurusunda bulunmuşsanız ve size sınır geçme hakkını tanıyan ve geçerlilik süresi bitmemiş bir seyahat belgesine sahip değilseniz, sığınma başvurunuzu yapmanızın üzerinden altı ay geçmişse, oturma izni olmadan çalışabilirsiniz.

Oturma izniniz bulunmadan Finlandiya’da çalışıp çalışamayacağınızı, Göçmenlik Dairesi’nin internet sitesinden kontrol edebilirsiniz.

InfoFinland’ın Finlandiya’dan iş başlıklı sayfasında, Finlandiya’da nasıl iş bulabileceğiniz konusunda ayrıntılı bilgileri bulacaksınız. InfoFinland’ın İş ve Girişimcilik başlıklı sayfalarında, çalışanlar ve girişimcilere yönelik olarak verilen ek bilgileri bulabilirsiniz.

”İş için Finlandiya’ya” rehberi

Suomi.fi sayfasında iş için Finlandiya’ya taşınanlar için kılavuz bulunmaktadır. Bu kılavuzda, iş için Finlandiya’ya taşınırken yapmanız gereken konulardan bahsedilmektedir.

Kaynak:Infofinland